Ձեր ախտորոշման և բուժման պլանի մասին ուսումնասիրությունները կօգնեն Ձեզ ակտիվ մասնակցություն ունենալ Ձեր խնամքի կազմակերպմանը։ Հետազոտություները ցույց են տվել, որ իրենց հիվանդության և բուժման տարբերակների մասին լավ տեղեկացված մարդիկ սովորաբար ունենում են հիվանդության ավելի լավ ելք և ավելի քիչ կողմնակի ազդեցություններ, քան այն մարդիկ, ովքեր պարզապես հետևում են բժիշկների ցուցումներին։ Այնուամենայնիվ, որոշ մարդիկ իրենց ճնշված են զգում շատ ինֆորմացիա ստանալուց և չեն ցանկանում իմանալ շատ մանրամասներ։ Որոշեք, թե ինչքան ինֆորմացիա եք ուզում ստանալ և կիսվեք Ձեր նախընտրություններով Ձեր բուժանձնակազմի հետ։

Հնարքներ, որոնք կօգնեն ստանալ պատասխաններ Ձեր հարցերին

Ձեր բուժանձնակազմը պետք է ժամանակ գտնի Ձեր բուժման տարբերակները բացատրելու և հարցերին պատասխանելու համար։ Ստորև նշված են հնարքներ, որոնք կօգնեն Ձեզ ավելի լավ հաղորդակցվել անձնակազմի անդամների հետ․

• Գրի առեք Ձեր հարցերը այցից առաջ։ Սա կարող է իջեցնել Ձեր սթրեսսի մակարդակը և օգնել Ձեզ հնարավորինս արդյունավետ այց ունենալ։ Դուք կարող եք տպել ստորև ներկայացված հարցաշարը։

• Ձեզ հետ վերցրեք որևէ սարք, որով կկարողանաք գրի առնել կամ ձայնագրել այցի ընթացքում հնչող Ձեր հարցերի պատասխանները։ Կարող եք նաև խնդրել Ձեր ընտանիքի անդամին կամ ընկերոջը անել դա Ձեր փոխարեն։ Դա թույլ կտա Ձեզ այցից հետո կարդալ/լսել ինֆորացիան և ժամանակ տրամադրել այն վերլուծելու համար։

• Ասեք Ձեր բուժանձնակազմին, եթե չեք հասկանում որևէ բացատրություն կամ բժշկական տերմին։ Նրանք կարող են պարզ նկարի կամ օրինակի տեսքով օգնել Ձեզ հասկանալ։

• Տեղյակ պահեք Ձեր բժշկին, եթե ցանկանում եք ունենալ երկրորդ կարծիք։ Բժիշկների մեծամասնությունը հասկանում է երկրորդ կարծիքի կարևորությունը և կարող է խորհուրդ տալ մեկ այլ մասնագետի։

• Հարցրեք Ձեր բուժանձնակազմին, թե որտեղից կարող եք Ձեր հիվանդության մասին լրացուցիչ ինֆորմացիա ստանալ։

• Խոսեք Ձեր բուժանձնակազմի հետ համացանցից, գրքերից կամ այլ աղբյուրներից ստացած տեղեկատվության մասին։ Ոչ բոլոր տեղեկություններն են ճշգրիտ կամ վստահելի։

Հարցեր բուժանձնակազմին տալու համար

Հարցեր տալը Ձեր բուժման կազմակերպման կարևոր մասն է կազմում։ Ձեր հարցերը պետք է հիմնավորված լինեն Ձեր անձնական պահանջներով և հետաքրքրություններով, և այդ հարցերը կարող են փոխվել ժամանակի ընթացքում։

Նկատի ունեցեք հետևյալ հարցերը՝ բուժանձնակազմին տալու համար հարցեր ընտրելիս․

Ընդհանուր տեղեկություն

• Ի՞նչ տեսակի քաղցկեղ ունեմ ես;

• Որտե՞ղ է այն տեղակայված;

• Որո՞նք են հիվանդության ռիսկի գործոնները;

• Պայմանավորվա՞ծ է արդյոք քաղցկեղի այս տեսակը գենետիկական գործոններով։ Արդյո՞ք ընտանիքիս մյուս անդամները գտնվում են ռիսկի տակ;

• Ապրելակերպի ի՞նչ փոփոխություններ պետք է կատարել բուժումից առաջ, բուժման ընթացքում և բուժումից հետո լավ ինքնազգացողություն ունենալու համար (սննդակարգ, վարժություններ, հանգիստ);

• Որտե՞ղ կարող եմ գտնել քաղցկեղի այս տեսակի մասին հավելյալ տեղեկություն։

Ախտանիշներ

• Որո՞նք են քաղցկեղի այս տեսակի հաճախ հանդիպող ախտանիշները;

• Ինչպե՞ս կարող եմ կանխարգելել կամ կառավարել դրանք;

• Որո՞նք են իմ ախտանիշների բուժման տարբերակները;

• Կա՞ն արդյոք որոշ ակտիվություններ, որոնք կարող են բարդացնել ախտանիշներս;

• Ի՞նչ պետք է անել նոր ախտանիշներ նկատելիս կամ հին ախտանիշի վատացման դեպքում։

Ախտորոշում

• Ախտորոշիչ ի՞նչ հետազոտությունների կարիք կունենամ։ Ի՞նչ հաճախականությամբ;

• Որտե՞ղ են կատարվելու հետազոտությունները;

• Ինչպե՞ս պետք է պատրաստվել հետազոտություններին;

• Ի՞նչ կտան մեզ այդ հետազոտությունները;

• Ե՞րբ և ինչպե՞ս կստանամ հետազոտությունների արդյունքները;

• Ի՞նչ է ասվում ախտաբանական զեկույցում;

• Կլինի՞ արդյոք որևէ հետազոտություն կրկնելու կարիք, եթե ես ցանկանամ լսել երկրորդ կարծիք;

• Ե՞րբ և ինչպե՞ս խոսեմ հարազատներիս հետ իմ ախտորոշման մասին։

Ստադիա

• Ո՞րն է քաղցկեղի ստադիան։ Ի՞նչ է դա նշանակում;

• Տարածվե՞լ է արդյոք քաղցկեղը իմ ավշային հանգույցներ կամ այլ օրգաններ;

• Ինչպե՞ս է օգտագործվում ստադիան բուժման ամենալավ տարբերակը որոշելու համար;

• Որքա՞ն է իմ ապաքինվելու հավանականությունը։

Բուժում

• Որո՞նք են իմ բուժման տարբերակները;

• Ի՞նչ բուժում կամ բուժման տարբերակների կոմբինացիա խորհուրդ կտաք։ Ինչու՞;

• Ո՞րն է բուժման նպատակը (ամբողջական բուժում, ինքնազգացողության լավացում, այլ);

• Կլինիկական փորձարկումների ինձ համար հասանելի ի՞նչ տարբերակներ կան։ Որտե՞ղ կարող եմ մասնակցել դրանց։ Ինչպե՞ս գտնեմ տեղեկություններ դրանց մասին;

• Ովքե՞ր կլինեն ներառված իմ խնամքով զբաղվող բուժանձնակազմի մեջ։ Ի՞նչ է դեր ունի թիմի յուրաքանչյուր անդամ;

• Քաղցկեղի այս տեսակի բուժման ինչպիսի՞ փորձ ունեք Դուք կամ անձնակազմի մյուս անդամները;

• Արդյո՞ք պետք է մնալ հիվանդանոցում բուժումը ստանալու համար։ 

• Ո՞րն է իմ բուժման ակնկալվող ժամանակացույցը։ Արդյո՞ք այն անհապաղ է։

• Ինչպե՞ս կազդի բուժումը իմ ամենօրյա կյանքի վրա։ Կկարողանա՞մ արդյոք աշխատել, մարզվել և զբաղվել իմ ամենօրյա գործունեությամբ;

• Որո՞նք են այս բուժման կարճաժամկետ և երկարաժամկետ կողմնակի ազդեցությունները;

• Կազդի՞ արդյոք այս բուժումը իմ վերարտադրողական ֆունկցիայի վրա։ Եթե այո, պետք է՞ արդյոք խոսել վերարտադրողական ֆունկցիայի մասնագետի հետ բուժումը սկսելուց առաջ;

• Ինչպե՞ս եք բուժելու բուժման ընթացքում առաջացող կողմնակի ազդեցությունները;

• Ինչպե՞ս կարող եմ բուժման ընթացքում ինձ պահել հնարավորինս առողջ։

Կլինիկական փորձարկումներ

• Ի՞նչ են կլինիկական փորձարկումները;

• Ինչպե՞ս են կլինիկական փորձարկումներն օգնում քաղցկեղ ունեցող մարդկանց;

• Ի՞նչ է տեղի ունենում կլինիկական փորձարկման ընթացքում;

• Որո՞նք են կլինիկական փորձարկմանը մասնակցելու օգուտներն ու ռիսկերը;

• Ինչպե՞ս են ինձ խնամելու կլինիկական փորձարկման ընթացքում;

• Որո՞նք են իմ պարտականությունները կլինիկական փարձարկման ընթացքում;

• Կա՞ն արդյոք ծախսեր իմ մասնակցության հետ կապված;

• Որտեղի՞ց կարող եմ ստանալ ինֆորմացիա կլինիկական փորձարկումների մասին։

Աջակցություն

• Աջակցության ի՞նչ ծառայություններ կան ինձ կամ ընտանիքիս համար;

• Կարո՞ղ եմ կապվել Ձեզ կամ բուժքրոջ հետ՝ հարցերի դեպքում;

• Ու՞մ կարող եմ զանգել ոչ աշխատանքային ժամերին հարցեր կամ գանգատներ ունենալու դեպքում;

• Կարո՞ղ եք խորհուրդ տալ սոցիալական աշխատակցի, ով կօգնի աջակցող ծառայություններ գտնել;

• Որտե՞ղ կարող եմ գտնել երեխաների, պատանիների, երիտասարդների և մեծահասակների համար միջոցներ;

• Ո՞վ կօգնի ինձ հաղթահարել բուժման ծախսերը;

• Ո՞վ է զբաղվում առողջապահական ապահովագրությամբ Ձեր հաստատությունում։

Հսկողություն

• Որքա՞ն է քաղցկեղի ախտադարձի հավանականությունը։ Կա՞ն արդյոք որոշակի նշաններ և ախտանիշներ, որոնց հանդեպ պետք է ուշադիր լինել;

• Ի՞նչ երկարաժամկետ կամ ուշ դրսևորվող կողմնակի ազդեցություններ են հնարավոր իմ ստացած բուժման հետևանքով;

• Ի՞Նչ հետազոտությունների կարիք կունենամ հսկողության փուլում։ Ի՞նչ հաճախականությամբ;

• Ինչպե՞ս կարող եմ ստանալ ընդհանուր բուժման և ապրելիության պլանը անձնական գրառումներ կատարելու համար;

• Ո՞վ է զբաղվելու իմ հսկողությամբ։

Նյութը վերցված է Ամերիկայի Կլինիկական Ուռուցքաբանության Միության cancer.net կայքից:

Թարգմանվել և ադապտացվել է Մարինե Ռուշանյանի կողմից: