Քիմիաթերապիան արդյունավետ կերպով բուժում է քաղցկեղի բազմաթիվ տեսակներ:Այն հաճախ առաջացնում է կողմնակի բարդություններ:  

 Քիմիաթերապիայի կողմնակի ազդեցությունները տարբեր են յուրաքանչյուր մարդու համար: Դրանք կախված են քաղցկեղի տեսակից, տեղայնացումից, դեղամիջոցներից և չափաբաժնից, ինչպես նաև ձեր ընդհանուր առողջական վիճակից:

Ինչու՞ է քիմիաթերապիան առաջացնում կողմնակի բարդություններ:

Քիմիաթերապիան ազդում է ակտիվ բջիջների վրա: Ակտիվ բջիջները
բաժանվում են նույն տեսակի ավելի շատ բջիջների: Քաղցկեղի բջիջները ակտիվ են, բայց որոշ առողջ բջիջներ նույնպես ակտիվ են:Դրանք ներառում են արյան բջիջները, բերանի խոռոչը , մարսողական համակարգը և մազերի ֆոլիկուլները: Կողմնակի ազդեցությունները տեղի են ունենում, երբ քիմիաթերապիան վնասում է այս առողջ բջիջները:

Կարո՞ղ են կողմնակի ազդեցությունները բուժվել:

Այո՛։ Ձեր առողջապահական թիմը կարող է օգնել ձեզ կանխել կամ բուժել բազմաթիվ կողմնակի ազդեցությունները:Կողմնակի ազդեցությունների կանխարգելումը և բուժումը կոչվում է պալիատիվ կամ օժանդակ խնամք: Սա քաղցկեղի բուժման կարևոր մասն է:
Բժիշկներն ու գիտնականները մշտապես աշխատում են դեղամիջոցներ, դեղերի համակցություններ և ավելի քիչ կողմնակի ազդեցություններով բուժում մշակելու ուղղությամբ:

 Տարբեր դեղամիջոցներ առաջացնում են տարբեր կողմնակի ազդեցություններ: 
 Տեղեկացրեք ձեր բժշկին ձեր նկատած ցանկացած կողմնակի ազդեցության մասին: 

Ստորև բերված է քիմիաթերապիայի ընդհանուր կողմնակի ազդեցությունների ցանկը.

•Հոգնածություն. 
Քիմիաթերապիայի ամենատարածված կողմնակի ազդեցությունն է:

•Ցավ
Հաճախակի առաջանում է գլխացավ,մկանացավ,ստամոքսի ցավ:

•Բերանի և կոկորդի խոցեր. Քիմիաթերապիան կարող է վնասել բերանի և կոկորդի բջիջները:Սա արտահայտվում է այդ հատվածներում ցավոտ վերքերի առաջացմամբ:

•Փորլուծություն. Որոշ քիմիաթերապիա առաջացնում է աղիների թուլացած: Դիարեայի կանխարգելումը կամ դրա վաղ բուժումը օգնում է ձեզ խուսափել ջրազրկումից (մարմնի չափազանց շատ հեղուկ կորցնելուց):

•Սրտխարնոց և փսխում

•Փորկապություն. Քիմիաթերապիան կարող է առաջացնել փորկապություն: Սա նշանակում է, որ աղիքները բավական հաճախ չեն աշխատում կամ դժվարությամբ են աղիները: 

•Արյան խանգարումներ.  

Ձեր ոսկրածուծը ձեր ոսկորների ներսում սպունգանման հյուսվածքն է: Այն առաջացնում է արյան նոր բջիջներ: Քիմիաթերապիան ազդում է այս գործընթացի վրա, ուստի կարող են կողմնակի բարդություններ ունենալ արյան շատ քիչ բջիջներ ունենալու պատճառով: Սովորաբար քիմիաթերապիայի ավարտից հետո արյան բջիջների քանակը նորմալանում է:Բայց բուժման ընթացքում արյան բջիջների ցածր քանակությունը կարող է խնդիրներ առաջացնել, և պետք է ուշադիր հետևել:

•Նյարդային համակարգի ազդեցությունները.  

Քիմիաթերապիան կարող է առաջացնել նյարդային կամ մկանային հետևյալ ախտանիշները.
*Թրթռոց
*Այրվող
*Թուլություն կամ թմրություն վերջույթներում
*Ցնցումներ կամ դող
*Տեսողության, լսողության կամ նորմալ քայլելու հետ կապված խնդիրներ
*Մկանացավեր

•Հիշողության կորուստ

•Պտղաբերության խնդիրներ

•Ախորժակի կորուստ

•Մազաթափություն

•Սիրտ-անոթային խանգարումներ